OBRAZLOŽENJE ŽIRIJA ZA DODELU NAGRADE RAMONDA SERBIKA ZA 2020. GODINU
Žiri Književne kolonije Sićevo, u sastavu: Vladan Matijević, predsednik i prošlogodišnji laureat Nagrade, Branislav Janković, član i prof. dr Danijela Kostadinović, član, na sednici održanoj 22. jula 2020. godine, doneo je jednoglasnu odluku da nagradu Ramonda serbika za 2020. godinu za celokupno književno delo i doprinos srpskoj književnosti i kulturi dodeli književniku, televizijskom i dramskom piscu, režiseru, voditelju, novinaru, uredniku časopisa, radijskih i televizijskih programa, fotografu, sportisti i jednom od najistaknutijih pesnika za decu srpske književnosti, Ljubivoju Ršumoviću.
Intenzivan dijalog sa tradicijom i folklorom, avangardom i modernom, sažimanje popularne i visoke kulture, poigravanje žanrovskim konvencijama, intermedijalnim i intertekstualnim obrascima i kulturološkim znakovima aktuelne stvarnosti, a u cilju osvajanja prostora slobode i igre kao njenog glavnog označitelja, utvrdili su posebnost Ršumovićevog poetičkog identiteta i njegovu izuzetnu poziciju, pre svega, u srpskoj književosti za decu, ali i u javnom životu i kulturi Srbije, što su bili dovoljni razlozi za našu jednoglasnu odluku.
Posmatrajući bogat stvaralački opus Ljubivoja Ršumovića, a on danas broji oko 90 naslova i 15000 pesama, napisanih uglavnom za decu i mlade, možemo konstatovati da su mnogi njegovi tekstovi nastali u procesu intermedijacije i intertekstualne komunikacije sa narodnom i autorskom književnošću. Ršumovićevo književno delo otvoreno komunicira sa poezijom Jovana Jovanovića Zmaja i nastavlja poetičku liniju Aleksandra Vuča i Dušana Radovića, pod čijim je uticajem ovaj autor, po vlastitom kazivanju, i počeo da piše za decu.
Uspešnim spojem nespojivog, jednako tradicionalan i moderan, naivno idealistički poverljiv i intelektualno skeptičan i ironičan, dosledan rimi i sklon jezičkom oneobičavanju, neologizmima, nonsensnim slikama, humoru, parodiji, ironiji, paradoksu, satiri, Ršumović unosi „ršum“ u poetičke svetove srpske književnosti i kulture i, prema rečima svog književnog uzora Dušana Radovića, otvara novi ciklus srpske poezije za decu. On uvodi izvesne inovacije u srpsku književnost za decu na tematskom, značenjskom, lingvističkom i didaktičkom planu. Njegova poezija zasniva se na estetskim i jezičko-stilskim krajnostima, slobodnijem pristupu sistemu moralnih vrednosti, što ne znači da je u potpunosti oslobođena poučnosti, naprotiv. Ovu poeziju bitno određuju nacionalna i rodoljubiva osećanja, želja za povratkom u zavičaj, ljubav prema prirodi, težnja za izgrađivanjem posebnog odnosa u dece prema biljkama i drveću.
Za Ršumovića knjiga ne poznaje uzrasnu dob, on hrabro iznosi modernističke stavove poveravajući koautorsku ulogu čitaocu, a činu čitanja status slobode, igre, mašte, osećanja, ili nihilističkog ništa i ironijskog intelektualnog skepticizma. Čitanje znači učestvovanje u beskrajnoj igri koja ljudska lica čini vedrijim i poziv u nove, razigranije čitalačke avanture.
Posebne zasluge Ljubivoja Ršumovića ogledaju se u borbi za zaštitu dečjih prava. Dete u njegovoj poeziji ima privilegovan položaj. Detetu treba pristupati s ljubavlju, razumevanjem i obraćati mu se kao odraslom čoveku. Stoga su njegove pesme često ispevane u obliku zagonetki i pitalica, kako bi čitaoce pokrenule na razmišljanje o deci i njihovoj (zlo)upotrebi u životu i književnosti.
Od samog početka svog stvaralaštva Ljubivoje Ršumović pomera središte svojih pesničkih interesovanja prema radiju, televiziji i pozorištu. Značajno je doprineo razvoju televizijskih serija za decu, razvoju pozorišta za decu i pisanju pozorišnih predstava za decu. Radio je poznate serije Hiljadu zašto, Hajde da rastemo i, zajedno sa Draganom Babovićem, dokumentarno-zabavni serijal Dvogled. Autor je i jedne od najpopularnijih serija za decu Fazoni i fore. Sem toga, snimao je i dokumentarni serijal o posebnim etničkim grupama i napisao nekoliko pozorišnih predstava za decu, od kojih se posebno izdvajaju Šuma koja hoda, Nevidljiva ptica, Baba roga, Uspavana lepotica, Au, što je škola zgodna.
Rođen u zlatiborskom selu Ljubišu, gde i danas živi, njegova književna reč nosi beleg zavičajnosti, zlatiborsku magiju spojenu sa ritmom i melodijom grada. S tim u vezi je i pokretanje projekta Akademije Saradnici sunca u okviru Fondacije „Ršum“, čiji je osnivač i predsednik Ljubivoje Ršumović. Projekat je pokrenutsa namerom da se deci omogući da u prirodnom zlatiborskom ambijentu, u dvorištu pesnikove porodične kuće i uz pomoć priznatih srpskih pesnika, usavrše svoj pesnički dar.
Imajući u vidu dosadašnji književni i kulturni rad Ljubivoja Ršumovića, žiri sa velikim zadovoljstvom smatra da je nagrada Ramonda serbika zasluženo pripala jednom od najvećih imena srpske književnosti.
Nagrada Ramonda serbika koja se dodeljuje od 1995. godine Ršumoviću će biti uručena 18. septembra u vreme održavanja Književne kolonije u Sićevu.
U Nišu, 18. 8. 2020.
Žiri za dodelu nagrade Ramonda serbika:
književnik Vladan Matijević
književnik Branislav Janković
prof. dr Danijela Kostadinović
